Sosyal Bilgiler Dersine Nasıl Çalışmalı?

Sosyal Bilgiler dersine nasıl çalışmalıyım? Bu soruyla mesleğim gereği bir çok defa karşılaştım.Her defasında bu soruya tatmin edici bir cevap vermeye çalıştım.Fakat şunu gördüm ki çalışmanın faydalı olabilmesi için, çalışan kişinin çalışmayı bir zorunluluk olarak değil de severek yaptığı bir iş olarak görmesi gerekiyor.Aksi halde bir an önce bitmesi için baştan savma yapılan bir görevden farkı kalmıyor.
Sözü fazla uzatmadan asıl konumuza dönelim.
1- “Sosyal Bilgiler dersi sözel bir derstir herkes çok rahatlıkla anlayabilir” anlayışı yanlıştır.Daha doğrusu yanlış olan, anlamak ile başarılı olmanın aynı şeyler olmadığının bilinmemesidir. Eğer anlamak ile başarılı olmak aynı şeyler olsaydı, okuduğunu anlayan herkesin tüm sözel derslerden başarılı olması gerekirdi.Ama görüyoruz ki değil.
2- Sosyal Bilgiler dersinde başarılı olmak için, öncelikle “ bu kadar şeyi öğrenmenin bize ne faydası olacak” anlayışını bir kenara bırakmak ve “öğrendiğim her şeyin mutlaka bir faydası vardır” anlayışı ile olaya yaklaşmak.Böyle yaptığımız zaman bize gereksiz gelen bir çok ( savaş,antlaşma,olay,ülke,coğrafi özellik…) şey anlam kazanacağı için öğrenmemiz kolaylaşacak.
Kaldı ki Sosyal Bilgilerde öğrendiğimiz her şeyi gerçek hayatta kullanacağız diye bir şey yok.Bu bilgiler bize sınavlarda gerekli ve biz bir amacımız varsa ve bu amaca ulaşana kadar bu bilgilere muhtaç isek çok fazla sorgulama şansımız yok…

3- Sosyal Bilgiler dersinin gerekliliğini kabul ettikten sonra çalışma tarzımızı belirlemeliyiz.Kimimiz bir kez, kimimiz beş kez okuduğumuzda anlarız.Okumak anlamak, anlamak öğrenmek değildir.Öğrenmek ifade edebilmektir.Bir bilgiyi ezbere başvurmadan kendi cümlelerimizle ifade edebiliyorsak öğrenmişiz demektir.Hep verdiğim bir örnek vardır.Başkasına kendi cümlelerimizle anlattığımız fıkra öğrendiğimiz fıkradır ve bunu kolay kolay unutmayız. Geriye kalan bu fıkrayı unutmamak için arada bir tekrar etmektir.
4- Çalıştığınız ya bir konu ya da bir ünite olsun. Anladığımıza inandığımız kadar okuyalım konuyu ya da üniteyi.Sonra kitabı kapatalım.Aklımızda kalanları bir kağıda not etmeye ya da arkadaşımıza anlatmaya çalışalım.Eğer aklımızda kalanlar bir kaç satırı ya da cümleyi geçmiyorsa çalışmamız başarılı olmamış demektir.Tekrar çalışacağız.Örneğin üç sayfalık yer çalıştık.Bir sayfalık bir özet çıkarabiliyorsak aklımızdan, işte o zaman çalışmamız başarılı olmuş demektir.Öğrenme gerçekleşmiş demektir.Şimdi de öğrenmeyi pekiştirmek için çalıştığımız konu ile ilgili bol bol test sorusu çözmeliyiz.Çözdüğümüz soruların büyük çoğunluğunu doğru yapmışsak amacımıza ulaşmışız demektir.
5- Not tutarak çalışmak, önemli yerlerin altını çizmek, kendince sorular çıkarıp cevaplamak,öğrendiklerimizi birisiyle paylaşmak öğrenmeyi kalıcı kılacaktır.
Sonuç olarak; Dersi sev-Gerekli olduğuna inan-Çalışma tarzını bil-Öğrenmek için çalış-Test çözerek pekiştir-Tekrar et.
En iyi çalışma tarzı sana en uygun gelen/seni başarılı kılan çalışma tarzıdır.

Zeki Doğan - Aralık 2010